Lướt web ở chế độ ẩn danh có thực sự như bạn nghĩ !?

Chắc hẳn anh em đã có nhiều lần khó chịu vì các quảng cáo trên mạng tập trung đúng vào chủ đề, từ khóa mà anh em vừa tìm kiếm trước đó. Để tránh tình trạng này, chúng ta hay sử dụng 1 tính năng trên trình duyệt - Incognito của Google Chrome hay InPrivate trong Microsoft Edge - và khi đã bật, anh em có cảm giác an toàn hơn trên không gian mạng, riêng tư hơn vì không sợ nội dung lướt web bị người khác biết. Nhưng liệu chế độ này có thực sự ẩn danh như những gì anh em nghĩ hay không?

Incognito | InPrivate

Đầu tiên, dành cho những anh em mới bắt đầu làm quen với mạng Internet, hãy nói sơ qua về cách kích hoạt Incognito | InPrivate. Các trình duyệt phổ biến như Chrome, Edge, Safari, Opera... đều có thể mở nhanh 1 cửa sổ Incognito | InPrivate bằng cách nhấn tổ hợp phím Ctrl + Shift + N. Một số trường hợp riêng như Firefox, Edge Legacy hay Internet Explore thì dùng tổ hợp Ctrl + Shift + P. Anh em cũng có thể dễ dàng chọn trong menu chính của trình duyệt. Cửa sổ duyệt web riêng tư đều có những thông tin về việc tính năng này sẽ hoạt động như thế nào, những thông tin nào được lưu, những thông tin nào sẽ bị xóa, và những ai có thể thấy được hoạt động của anh em với Incognito | InPrivate. Theo đó, chế độ riêng tư sẽ không lưu trữ lịch sử duyệt web, lịch sử download, cookies, dữ liệu của trang web và những thông tin mà anh em điền vào biểu mẫu. Ngược lại, những hoạt động của anh em trong chế độ này vẫn bị nhìn thấy bởi chính website mà anh em truy cập, nhà cung cấp dịch vụ Internet, và nếu sử dụng mạng trong các tổ chức như trường học, công ty thì cũng không thể giấu được người quản lý. Incognito | InPrivate cũng có tùy chọn ngăn chặn các website sử dụng cookies để theo dấu người dùng, tuy nhiên nếu kích hoạt, có khả năng 1 số trang web sẽ gặp lỗi tính năng.

Chế độ riêng tư hoạt động ra sao?

Các trình duyệt thường lưu lại những địa chỉ website (hay URL - Uniform Resource Locator) để lần kế tiếp, anh em không cần gõ đầy đủ địa chỉ mà chỉ cần 1 vài từ đã được đề xuất các URL để chọn nhanh. Trong chế độ riêng tư, trình duyệt không lưu lại các URL này, nội dung tìm kiếm cũng không lưu cục bộ, vì vậy đây là lựa chọn hàng đầu khi anh em sử dụng chung máy tính với nhiều người. Điều này đặc biệt ý nghĩa trong những trường hợp khi anh em bí mật tìm kiếm quà tặng cho người thân và muốn tạo bất ngờ, hoặc khi anh em có nhu cầu xem các nội dung người lớn chẳng hạn. Tuy nhiên như đã nói, các hoạt động này không hoàn toàn riêng tư đâu. Cookies là những tập tin một trang web gửi đến máy người dùng và được lưu lại thông qua trình duyệt khi người dùng truy cập trang web đó. Cookies được dùng với mục đích phổ biến là để lưu trữ phiên đăng nhập (thông tin người dùng, mật khẩu) nhằm phục vụ cho mục đích xác thực với website, duy trì trạng thái đăng nhập. Thiết kế ban đầu của cookies là 1 tính năng theo dõi chỉ nằm trong các website riêng lẻ, không liên kết đến các phiên duyệt web riêng biệt trừ khi người dùng muốn. Nhưng tiêu chuẩn này đã bị vi phạm nghiêm trọng bởi ngành quảng cáo kỹ thuật số trên mạng Internet, lợi dụng cookies để lưu trữ tất cả mọi hoạt động của người dùng khi họ trực tuyến. Và trình duyệt thông thường thì lưu trữ các cookies này, nhưng Incognito | InPrivate thì không. Do đó anh em có thể yên tâm rằng chế độ riêng tư ít nhiều cũng có tác dụng chống lại các quảng cáo định hướng dựa trên lịch sử tìm kiếm hay các hoạt động trên mạng của mình.

Nhưng riêng tư không có nghĩa là ẩn danh

Điểm đặc biệt cần chú ý là chế độ Incognito | InPrivate không đồng nghĩa với ẩn danh (Anonymous). Anh em không thể ngăn chặn ISP (Internet Service Provider) theo dõi các hoạt động của anh em nếu họ muốn. Nó cũng không giúp vị trí của anh em “tàng hình” trước các website. Và nếu anh em đăng nhập vào tài khoản Google thì trong Incognito | InPrivate, lịch sử tìm kiếm của anh em vẫn bị theo dõi. Để dễ hình dung người dùng hiểu sai về chế độ riêng tư như thế nào, có 1 nghiên cứu do Blase Ur thuộc đại học Chicago thực hiện vào năm 2018 cho thấy có đến 56% người dùng nghĩ rằng các tìm kiếm của họ sẽ không bị lưu lại trong chế độ riêng tư, dù trước đó họ đang đăng nhập vào tài khoản Google, trong khi 40% cho rằng vị trí của họ được ẩn đi. Ngoài ra, 27% người dùng cho rằng chế độ riêng tư sẽ giúp họ chống lại phần mềm độc hại và virus. Dĩ nhiên, các suy nghĩ này hoàn toàn không đúng. Dù không thực sự ẩn danh nhưng Incognito | InPrivate cũng có những lúc hữu dụng. Không chỉ ngăn chặn những người dùng chung máy tính biết được lịch sử duyệt web, chế độ này còn giúp anh em “lách luật” đọc tin tức trên những website bắt buộc trả phí sau 1 vài nội dung miễn phí. Dù đang đăng nhập vào tài khoản Google nghĩa là nội dung tìm kiếm của anh em không được ẩn, nhưng ít ra nó cũng hạn chế được các quảng cáo khó chịu trên Facebook mỗi khi anh em tìm thứ gì đó trên mạng. Ngoài ra, nếu 1 người bạn của anh em cần mượn máy tính để đăng nhập vào Facebook chẳng hạn, Incognito | InPrivate sẽ giúp thực hiện dễ dàng mà không cần phải đăng xuất tài khoản của anh em.