Tại sao bàn phím máy tính là QWERTY mà không phải ABCDEF?

13.02.2023, 8:47 am 28

Có bao giờ bạn thắc mắc tại sao bàn phím máy tính lại được sắp xếp lần lượt là QWERTY mà không phải ABCDEF? Chỉ đơn giản là ngẫu nhiên? Liệu còn bí mật nào chưa được hé lộ?

Hầu hết bàn phím chúng ta đang sử dụng chính là dạng bàn phím QWERTY (đặt tên theo 6 phím góc trên cùng bên trái) bởi đây là tiêu chuẩn bàn phím thông dụng nhất trên toàn cầu. Ít ai biết rằng đây là bàn phím có tuổi đời lên gần đến 200. Được Christopher Latham Sholes – một trong những người tạo ra máy gõ chữ đầu tiên phát minh vào năm 1890. Nhiều người đã tin rằng các chữ cái trên bàn phím QWERTY được sắp xếp hoàn toàn ngẫu nhiên, không tuân thủ theo một quy tắc nào cụ thể nào cả. Tuy nhiên mọi thứ không hề đơn giản như chúng ta đã nghĩ.

Quay ngược dòng thời gian vào năm 1868, thời điểm chiếc máy đánh chữ đầu tiên được đăng ký bản quyền sáng chế. Đây là chiếc máy đánh chữ có thiết kế vô cùng kỳ lạ với bàn phím được sắp xếp tương tự những phím đàn piano. Cách sắp xếp này nhanh chóng bộc lộ yếu điểm bởi các chữ cái có tần suất sử dụng nhiều được xếp quá gần nhau dẫn đến tình trạng các phím thường xuyên bị kẹt. Để giải quyết vấn nạn trên, một số nghiên cứu chỉ ra rằng Sholes đã tạo ra bàn phím QWERTY nhằm dàn trải đều các phím có tần suất sử dụng nhiều nhất. Sau đấy không lâu, Sholes và Remington đã ký thỏa thuận để đưa bàn phím QWERTY vào các sản phẩm rất phổ biến của hãng này ở thời điểm đó là Remington No.2.

Thế nhưng câu chuyện chưa hoàn toàn kết thúc ở đây, vào năm 2011 hai nhà nghiên cứu người Nhật  Koichi Yasuoka và Motoko Yasuoka đã lần theo dấu vết sự phát triển của bàn phím tới thời kỳ ra đời của những đoạn mã Morse. Theo đó, cả hai cho rằng những điều phối viên điện toán là những người dùng chủ yếu những chiếc máy gõ chữ đầu tiên. Họ nhận ra rằng cách sắp xếp abcdef (alphabet) gây ra nhiều bất cập và phiền phức trong việc giải mã. Chính vì vậy, một bàn phím mới được ra đời. Dẫu vậy cho đến hôm nay vẫn chưa có ai biết lý do chính xác các chữ cái trên bàn phím QWERTY vì sao được sắp xếp như chúng ta vẫn thấy hằng ngày. Thế nên hai cách lý giải ở trên được cho là đáp án hợp lý nhất và phổ biến nhất.

• Ngoài bàn phím QWERTY, còn có các loại bàn phím khác có thể kể tên như Drovak, QWERTZ, AZERTY…