5 dấu hiệu cho thấy RAM có thể làm chậm PC của bạn khi chơi game

15.03.2025, 2:36 pm 8

5 dấu hiệu cho thấy RAM có thể làm chậm PC của bạn khi chơi game

Hầu hết mọi người thường ưu tiên CPU và GPU khi xây dựng PC chơi game, vì chúng đóng vai trò quan trọng nhất trong việc mang lại hiệu suất. Tuy nhiên, việc bỏ qua các linh kiện quan trọng khác như RAM có thể dẫn đến tình trạng nghẽn cổ chai trên PC. Trên thực tế, RAM của bạn cũng quan trọng không kém CPU và GPU, đặc biệt trong các tình huống mà CPU bị giới hạn hiệu suất.

Nếu bạn sử dụng RAM yếu hoặc chậm, tốc độ khung hình trong game sẽ bị ảnh hưởng, ngay cả khi bạn sở hữu CPU và GPU mạnh mẽ nhất. Hơn nữa, nếu dung lượng RAM không đủ cho các tựa game bạn chơi, bạn thậm chí có thể gặp tình trạng crash (treo game). Vì vậy, dưới đây là một số dấu hiệu quan trọng giúp bạn xác định liệu RAM có đang hạn chế hiệu suất của PC chơi game hay không.

1. Game bị giật lag ngay cả khi tốc độ khung hình (FPS) cao.

Các trò chơi của bạn có thể chạy trên 100FPS với một CPU nhanh và card đồ họa mạnh, nhưng nếu RAM không đủ nhanh, bạn vẫn sẽ không có trải nghiệm chơi game mượt mà ngay cả khi tốc độ khung hình cao. Bạn có thể gặp phải hiện tượng rớt khung hình, lag giật (hitching) và micro-stuttering (giật nhẹ), điều này có thể trở nên rất khó chịu.

Cần lưu ý rằng RAM hoạt động như một bộ đệm dữ liệu tốc độ cao cho CPU. Ví dụ, khi một trò chơi cần tải các tài nguyên như kết cấu (textures), môi trường và mô hình nhân vật, CPU sẽ dựa vào RAM để truy xuất dữ liệu nhanh chóng. Nhưng nếu RAM quá chậm, bạn có thể gặp tình trạng đứng hình và giật lag ngắt quãng. Cũng có thể RAM của bạn đủ nhanh, nhưng không chạy ở tốc độ tối ưu. Vì vậy, bạn nên kiểm tra xem đã bật XMP hoặc EXPO trong BIOS chưa.

2. Mức sử dụng RAM cao - Đáng lo ngại ngay cả khi bạn không chạy game.

Nếu PC của bạn sử dụng nhiều RAM khi chơi các tựa game AAA yêu cầu cao thì điều đó là bình thường. Tuy nhiên, nếu mức sử dụng RAM đã ở mức cao (60-70%) trước khi bạn mở game yêu thích, rất có thể bạn không có đủ RAM để chạy game một cách mượt mà.

Bạn có thể sử dụng tab Performance (Hiệu suất) trong Task Manager (Trình quản lý tác vụ) để theo dõi mức sử dụng RAM khi thực hiện các tác vụ cơ bản như duyệt web, gọi video, v.v. Ví dụ, nếu bạn chỉ có 8GB RAM và PC của bạn đã sử dụng khoảng 4GB cho các ứng dụng nền, bạn sẽ gặp phải các vấn đề như giật lag, tải chậm tài nguyên trong game, thậm chí bị văng game khi chơi các tựa game hiện đại.

3. Mức sử dụng ổ đĩa cho bộ nhớ ảo - PC của bạn dựa vào ổ lưu trữ để bù đắp thiếu hụt RAM.

Khi PC của bạn không có đủ RAM để xử lý tất cả các tác vụ, nó thường sử dụng tệp hoán trang (bộ nhớ ảo) trên SSD hoặc HDD để lưu trữ dữ liệu. Mặc dù Windows làm điều này để tránh bị treo máy, nhưng hiệu suất của PC sẽ bị ảnh hưởng đáng kể mỗi khi nó sử dụng bộ nhớ ảo thay vì RAM vật lý. Điều này là do RAM có độ trễ thấp hơn nhiều so với ngay cả những SSD nhanh nhất.

Khi chơi game, bạn có thể gặp tình trạng đứng hình hoặc giật lag khi PC sử dụng bộ nhớ ảo trên ổ cứng, và các tài nguyên trong game sẽ mất nhiều thời gian hơn để tải. Để kiểm tra xem có phải do nguyên nhân này không, bạn có thể theo dõi mức sử dụng ổ đĩa trong Windows 11 bằng Task Manager (Trình quản lý tác vụ); thông tin này nằm trong tab Performance (Hiệu suất). Việc nâng cấp thêm RAM sẽ giúp giảm đáng kể sự phụ thuộc của PC vào bộ nhớ ảo và cải thiện hiệu suất chơi game.

4. FPS thấp ở mức 1% và 0.1% - Chỉ số FPS trung bình không phản ánh toàn bộ trải nghiệm.

Hầu hết mọi người đều tập trung vào chỉ số FPS trung bình khi đo hiệu suất game, nhưng đáng tiếc là con số đó không phản ánh toàn bộ vấn đề. FPS thấp ở mức 1% và 0.1% cũng quan trọng không kém, vì chúng cho biết tốc độ khung hình thấp nhất mà bạn trải nghiệm trong 1% và 0.1% thời gian chơi game. Nếu bỏ qua những chỉ số này, bạn có thể không nhận ra tình trạng nghẽn cổ chai do RAM hoặc CPU.

Như đã đề cập trước đó, nếu RAM của bạn không đủ nhanh để theo kịp các linh kiện khác như CPU và GPU, bạn sẽ gặp hiện tượng tụt khung hình, điều này có thể thấy rõ trong chỉ số 1% và 0.1% khi theo dõi phần cứng bằng MSI Afterburner. Tình trạng tương tự cũng xảy ra nếu bạn không có đủ RAM và PC phải sử dụng tệp hoán trang trên ổ cứng. Dù là nguyên nhân nào, mình khuyến nghị bạn nên nâng cấp dung lượng RAM hoặc chuyển sang RAM DDR5 nhanh hơn để cải thiện đáng kể hiệu suất 1% và 0.1% lows.

5. Lỗi treo máy liên quan đến bộ nhớ - PC của bạn không có đủ RAM để chạy trò chơi.

RAM để chạy trò chơi. Thường thì sau một thời gian, bạn sẽ bị văng ra màn hình desktop với thông báo lỗi "hết bộ nhớ" (out of memory). Đây là lý do tại sao tôi luôn khuyên bạn nên xem xét kỹ các yêu cầu hệ thống tối thiểu và đề xuất trước khi mua game trên PC.

Hầu hết các tựa game hiện đại yêu cầu 16GB RAM để chạy mượt mà, và nếu bạn chỉ có 8GB, bạn sẽ phải chấp nhận một số giới hạn. Bạn có thể thử đóng các ứng dụng chạy nền tiêu tốn RAM trong khi chơi game hoặc tăng bộ nhớ ảo trên Windows để giảm bớt tình trạng bị treo phần nào.
RAM quan trọng không kém CPU và GPU

Một CPU và GPU cao cấp sẽ không mang lại nhiều lợi ích nếu RAM của bạn không tương xứng. Dù hệ thống của bạn có dung lượng RAM không đủ hay tốc độ RAM quá chậm để CPU có thể truy xuất dữ liệu, bạn vẫn sẽ gặp phải các vấn đề như giật lag, treo máy, sụt FPS, lỗi hiển thị texture và nhiều lỗi khác.

Để có trải nghiệm chơi game lý tưởng, PC gaming của bạn cần ít nhất 16GB RAM. Tôi khuyên bạn nên nâng cấp lên 32GB RAM để tránh các sự cố do rò rỉ bộ nhớ. Nếu bạn đang xây dựng một chiếc PC mới vào năm 2025, sẽ là lựa chọn khôn ngoan khi đầu tư vào bộ nhớ DDR5 thay vì DDR4, vì nó có tốc độ nhanh hơn đáng kể.